„Zrodził” czy „stworzył”?
W Biblii Tysiąclecia wyd. V w Księdze Przysłów 8,22 jest napisane: "Pan mnie zrodził jako początek swej mocy przed dziełami swymi, od pradawna." Do słowa "zrodził" jest przypis: "Inni na podstawie badań filologicznych: "stworzył". I faktycznie sprawdziłem kilka innych przekładów i wszystkie mają wyraz "stworzył". Czy w Biblii Tysiąclecia popełniono błąd czy też można ten wyraz z języka greckiego tłumaczyć jako "zrodził"?
Przytoczony tekst z Księgi Przysłów sprawia uczonym trochę problemów. Ich źródłem jest użyty w tym miejscu czasownik q-n-h, który, jak zauważył pytający, bywa oddawany zarówno jako „stworzyć” lub „zrodzić”. Jego podstawowe znaczenie, najczęściej pojawiające się w Biblii to „nabyć, kupić”. W tym miejscu wskazać można wiele analogii z językami semickimi oraz pochodzącymi z innych rodzin: aramejskim, syryjskim, akkadyjskim, fenickim, arabskim, staroarabskim oraz etiopskim, jednak nawet prosta obserwacja miejsc, w których występuje ten czasownik pokaże, że trudno jest wskazać jednoznacznie, czy autor miał na myśli tylko jedno znaczenie ukryte za analizowanym czasownikiem. Przykładowo, w Rdz 4,1 użyty jest on na określenie Ewy rodzącej Kaina. Natomiast już w Rdz 14,19.22 ten sam czasownik określa Boga stwarzającego niebo i ziemię.
Chociaż słownik Koehlera-Baumgartnera nie przypisuje analizowanego fragmentu do określonego znaczenia, to druga z ważnych pomocy leksykalnych, słownik Brown-Driver-Briggs widzi już w tym czasowniku znaczenie stwórcze. Za tą interpretacją podążają starożytne tłumaczenia: LXX (Septuaginta) używa tu czasownika ktidzo, który oznacza „stwarzać”. Inaczej czyni Wulgata, która używa tu czasownika possedit.
Bazując na tych obserwacjach trudno znaleźć jednoznaczną odpowiedź na pytanie, który przekład jest bardziej adekwatny. Jednym z kryteriów tłumaczenia jest także odczytanie przez tłumacza intencji teologicznej autora. Mimo że to kryterium jest nieobiektywne, może stanowić pole dla działania Ducha Świętego, który towarzyszył zarówno powstawaniu tekstu, jak i jego tłumaczeniu. Jeżeli zatem któryś z tłumaczy wybrał znaczenie „stworzył”, należy przypuszczać, że w jego opinii było to znaczenie zamierzone.
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
